LHOMOND: “DE VIRIS ILLUSTRIBUS URBIS ROMAE”  

XXII. CICERÓN

67. Cicerón. Un genio precoz:

     1. M. Tullius Cicero Arpini, quod est Volscorum oppidum, natus est. 2. Uni ex eius maioribus verruca in naso fuit, ciceri similis: inde cognomen Ciceronis genti datum est. 3. Cum multi de ea re riderent, Cicero: “Utinam istud cognomen, inquit, nobilissimorum nominum famam, mea opera, vincat.” 4. Egregio fuit ingenio: cum in schola litteris studeret, aequales eum, sicut regem, magnis honoribus quotidie deducebant domum. 5. Eorum etiam parentes, pueri fama commoti, in scholam veniebant eum visum et auditum. 6. Ut adulescens fuit, Cicero Athenas adiit, ubi philosophum Antiochum diligenter audivit. 7. Inde Rhodum se contulit, ubi Molo, orator doctissimus eius magister fuit. 8. Dicunt illum, cum Ciceronem dicentem audivisset, flevisse. 9. Exis­timabat enim Ciceronem, virum Romanum, Graecos ingenio et arte dicendi superare.

68. La conjuración de Catilina (63 a. C.):

      1. Cum Romam rediisset, Cicero fuit quaestor tam gratus quam clarus in Sicilia. 2. Deinde consul factus, Catilinae coniurationem maxima virtute fregit. 3. Catilina enim, furore motus, quod consulatum frustra petierat, nefaria consilia capere non dubitaverat. 4. Cum nonnullis viris nobilibus Ciceronem interficere, senatores necare, Urbem igne delere, publicam pecuniam diripere constituerat. 5. Quae coniuratio a Cicerone aperta est. 6. Tunc Catilina, metu consulis, Roma ad exercitum, quem comparaverat, fugit. 7. Eius socii, capti ac in vincula coniecti, sine mora necati sunt. 8. Senator quidam filium suum, qui Catilinae socius fuerat, ipse morte affecit. 9. Catilinae autem copiae apud Pistorium caesae sunt. 10. Acriter pugnatum est: nullus hostium proelio superfuit; ipse Catilina longe a suis, inter corpora eorum quos occiderat, cecidit. 11. Senatus populusque Romanus Ciceronem “patrem patriae” appellavit.

69. El exilio (58 a. C.) y la rehabilitación de Cicerón:

      1. Paucis post annis Clodius, tribunus plebis, Ciceronem accusavit. 2. “Cicero consul, inquit, cives Romanos indicta causa nefarie necavit.” 3. Tunc senatus, sicut in publico luctu, vestem mutavit. 4. Cicero, cum posset armis salutem suam defendere, maluit Urbem relinquere quam civile bellum movere. 5. Tunc Clodius illius domum et villas diripuit et delevit. 6. Sed mox maximo omnium civium studio Cicero in patriam revocatus est. 7. Illi redeunti ingens multitudo occurrit, domus eius publice restituta est. 8. Postea Cicero, quanquam cum Pompeio Romam reliquerat, a Caesare victore veniam accepit. 9. Quo interfecto, Octavium, heredem Caesaris, fovit atque Antonio rempublicam vexanti opposuit; sed ab illo deinde desertus est et proditus.

70. Muerte de Cicerón (43 a. C.):

      1. Antonius, facta cum Octavio societate, Ciceronem iamdiu sibi inimicum proscripsit. 2. Qua re audita, Cicero fugit in villam quae non longe a mari aberat, et inde in navem conscendit, in Macedoniam transiturus. 3. Cum vero eum venti ad­versi ad litus rettulissent et ipse iactationem navis ferre non posset, rediit ad villam: “Mortem accipiam, inquit, in patria saepe servata.” 4. Mox adfuerunt Antonii milites; cum Ciceronis servi parati essent ad pugnandum fortiter, ipse lecticam, qua vehebatur, deponi iussit noluitque eos arma capere. 5. Ita Ciceroni prominenti ex lectica caput sectum est; quod relatum est ad Antonium, eiusque iussu inter duas manus in rostris est positum.